Intermezzo. Lima is de hoofdstad van Peru en met meer dan zeven miljoen inwoners is het ook de grootste stad van het land. Zij is gelegen op een strook land langs de Pacifische kust en wordt omgeven door enorme zandduinen waarop sloppenwijken zijn gebouwd. Bevolkt door economische migranten en politieke vluchtelingen die tijdens de burgeroorlog in de jaren '80 en '90 ontsnapten aan de gevechten tussen het leger en guerrilla groepen, zoals bijvoorbeeld het Lichtend Pad.
2. Francis Alÿs omschrijft de actie zelf als een Bijbels beeld: “Ik weet niet of de duin nu echt opgeschoven is, maar er is wel iets gebeurd in die vier uur dat we daar onder een loden zon stonden te spitten. De mensen beklommen de heuvel en schepten zand. Er gebeurde iets dat je verstand te boven gaat, het was een klein mirakel. Het had iets symbolisch en iets heel echts tegelijkertijd.” De kunstenaar noemt zijn acties ‘fabels’ of ‘verhalen’. Ze worden gekenmerkt door een irrationeel element en humor. When Faith Moves Mountains draagt iets absurd in zich: er wordt enorm veel moeite gedaan voor een minuscuul resultaat. Tegelijk is het net dat aspect dat het werk zijn aanstekelijk utopisch elan meegeeft.
De zorgvuldig geplande actie straalt een onvoorwaardelijk geloof uit in de maakbaarheid van de wereld. Kunst kan de wereld niet veranderen, maar ze kan wel helpen de geesten daarvoor rijp te maken. Francis Alÿs wil als kunstenaar de mogelijkheid openen voor zijn publiek om anders te denken, zonder commentaren, oplossingen of oordelen op te dringen. De performance is een teken van hoop in een land dat zich in een politieke crisis bevindt. In deze tijden van terrorisme, Trumpisme en Poetinisme, en in een wereld waarin we het zelf van tijd tot tijd niet meer weten, is het goed om aan deze boodschap herinnerd te worden.
3. Tegelijkertijd bekritiseert en ont-romantiseert Francis Alÿs met dit werk de ‘traditionele’ Land-Art. Toen Richard Long zijn wandelingen maakte in de Peruvaanse woestijn, streefde hij een contemplatieve werkwijze na die hem op afstand hield van de sociale context op dat moment. En wanneer vervolgens Robert Smithson de Spiral Jetty bouwde aan de Great Salt Lake in Utah, draaide hij civiele techniek om in beeldhouwkunst en omgekeerd. When Faith Moves Mountains is Land-Art van mensen die geen grond bezitten, gerealiseerd door de inzet van de gewone man.
__________________________________________________________
De Belgische/Mexicaanse kunstenaar Francis Alÿs werd als Francis De Smedt geboren in Antwerpen in 1959. Hij kreeg zijn opleiding in België, maar woont en werkt sinds de jaren 80 in Mexico City. Hij maakt performances, video's, tekeningen en beeldhouwwerken.
Bronnen:
• https://auboulot1.wordpress.com/2009/04/05/jeremy-deller-london-psychogeography/
• http://ensembles.mhka.be/items/3787
• https://uk.pinterest.com/pin/248331366929558574/
• http://www.tate.org.uk/whats-on/tate-modern/exhibition/francis-alys/francis-alys-story-deception-room-guide/francis-alys-3
• http://francisalys.com/when-faith-moves-mountains/