Verbazing

Het verbaast me elke keer weer om te zien hoe ervaringen kunnen worden omgezet in verhalen, en hoe de eentonigheid en saaiheid van het alledaagse betekenis, symboliek en zelfs schoonheid kan bevatten. De uitvinding en het vertellen van verhalen, volgens mij de meest onmisbare menselijke transactie, brengt mij tot leven. Er zit vermaak, contact en entertainment in. Soms verbind deze daad van omkering me nauwer met het leven. De andere keer geeft het mij de noodzakelijke afstand. Of beiden. 

Soms schrijf ik om te ontdekken wat ik denk of voel. Omdat ik niet weet wat ik denk of voel voordat ik begin te schrijven. Ik kan een algemeen idee hebben dat rondjes draait in mijn hoofd. Maar de kans is groot dat het niet volledig is doordacht. Het is nog steeds een onvolgroeid kuiken, een idee, een stemming op de loer in de hoek. Zeer zelden kom ik bij mijn schrift of toetsenbord met mijn ideeën en gevoelens volledig in kaart gebracht. Het gebeurt soms, misschien vijf procent van de tijd. Maar voor de overige vijfennegentig procent, verken ik een idee of een gevoel terwijl dat ik aan het schrijven ben. Ik kan een ding bedenken aan het begin van een stuk en uiteindelijk ergens anders uitkomen. Ik kan beginnen met een dubbelzinnig gevoel om het uiteindelijk duidelijk te vieren of te kruisigen. Het neerschrijven van de woorden geeft duidelijkheid aan mijn vaagheid, een vorm aan mijn dubbelzinnigheid, een richting aan mijn ambivalentie. De woorden halen een zekere verbinding uit mij. De wisselwerking tussen een zin en een andere creëert een beweging die zich snel ontwikkelt tot een momentum van zijn eigen. Eén van de gevaren hiervan is dat, op een bepaald moment, de woorden het zelf overnemen en mij verleiden om de taal te volgen. In plaats van de gedachte of het gevoel. Niets van dit alles is duidelijk. Het is een heen en weer gaand proces. Een woord vormt een idee, dat een nieuw woord aanmoedigt, dat het idee verder duwt, waardoor een uitgelokt woord het idee op zijn beurt meeneemt naar de volgende stap. En zo verder en zo voort. 

Schrijven over gevoelens is grotendeels hetzelfde als schrijven over ideeën, met uitzondering van het volgende: gevoelens hebben de neiging meer samenhangend te zijn. Ze plakken beter samen dan ideeën. De kans is groot dat wanneer men begint in een melancholische bui, men ook afsluit in een melancholische bui. Als men vrolijk van start gaat, zal men waarschijnlijk vrolijk eindigen. Ik onthul waarheden aan mezelf op verschillende manieren: soms direct, soms vaag, soms tijdelijk, soms omgekeerd. In elk geval, schrijf ik vaak woorden die twee verschillende gevoelens dragen in één keer. Dus iets wat ik schrijf lijkt op het eerste gezicht vrolijk of amusant te zijn, maar daaronder is het echter boos of verdrietig. En soms, kondig ik mijn gevoelens met zoveel vreugde aan, dat mijn standpunt zo duidelijk lijkt te zijn als de tranen op mijn wangen, en de glimlach op mijn gezicht.